مسجد در حوزه جوانی جمعیت نقش کلیدی دارد/مساله جمعیت نیاز به کار فرهنگی و زیربنایی دارد

به گزارش روابط عمومی ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور، جلسه جمعیت ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور ظهر شنبه ۱۲ مهر ماه با حضور تنی چند از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، جمعی از مسوولان جمعیتی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، دستگاه‌های مختلف در سالن جلسات ساختمان شهید بهشتی ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور برگزار شد.

بر پایه این گزارش: در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین «علی ملانوری» مشاور وزیر و رییس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور؛ «زهره سادات لاجوردی» نماینده مردم تهران در مجلس و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس؛ حجت‌الاسلام «سید محمدآقا میری» عضو شورای شهر تهران؛ حجت‌الاسلام «مرتضی وافی» مشاور فرهنگی و مذهبی جمعیت شستا؛ حجت‌الاسلام «رسول ساکی» دبیر ستاد راهبری و جمعیت حوزه‌های علمیه کشور؛ «مهتاب رضیئی» دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ «مرتضی طاهریان»؛ «حمید نیلی احمدآبادی»؛ «نجم الدین آفتابی» سرپرست اداره کل آموزش، پژوهش و فناوری اطلاعات و «فاطمه گنجی» مشاور امور زنان و خانواده ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور  و تنی چند از نمایندگان جمعیت از دیگر دستگاه‌ها و سازمان‌ها حضور داشتند.

حجت‌الاسلام «سید محمدآقامیری» در این جلسه طی سخنانی اظهار کرد: اینکه دغدغه جوانی جمعیت را در مسجد مطرح کنیم بسیار اهمیت دارد؛ در طرح «آرمان» که اکنون در قریب بر 725 مسجد در حال اجرا است کار گسترده‌ای انجام شد و اهمیت مساله این بود که کار را از مسجد آغاز کردیم چراکه مسجد حضور عموم جامعه را شامل می شود.

اهمیت تربیت هم‌تراز با مساله ازدیاد نسل است

عضو شورای شهر تهران با اشاره به تبیین اهمیت جوانی جمعیت اظهار کرد: ازدیاد نسل در کنار تربیت اهمیت دارد؛ در واقع اگر مساله را از کنار مسجد تبیین کردیم اهمیت دارد چراکه جنبه تربیتی این موضوع در جامعه تاثیرگذار است؛ بنابراین کانون های فرهنگی هنری مساجد که در حال پیگیری این مساله است می تواند از این حیث وارد صحنه شود و ابعاد تربیتی را ذیل آموزش‌ها و طرح‌های مرتبط پررنگ کند تا نسل مومن و انقلابی از دل مساجد تربیت شوند.

در ادامه «هادی بهداد» با بیان اینکه شبکه‌ای که در مساجد فعالیت دارند، شبکه‌اصیل و قدرتمند مسحوب می‌شوند، افزود: این شبکه جنگ را هدایت کرد و طبعا ظرفیتی بی بدیل است لذا در سیاست های جوانی جمعیت باید بیش از پیش به جایگاه مسجد در تبیین اهمیت مساله توجه شود.

دبیر قرارگاه جوانی جمعیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: موضوع جمعیت از منویات مقام معظم رهبری است؛ ورود بچه‌های مسجد نیز به این عرصه قابل توجه است به ویژه با تکیه بر سیاست‌های کلی جمعیت که از سوی معظم‌له ابلاغ شده که طبیعتا کانون های مساجد نیز در این عرصه ورود جدی دارند؛ در بند چهارم این سیاست ها بحث «تحکیم بنیان و پایداری خانواده با اصلاح و تکمیل آموزش‌های عمومی درباره اصالت کانون خانواده و فرزندپروری و با تأکید بر آموزش‌ مهارت‌های زندگی و ارتباطی و ارائه خدمات مشاوره‌ای بر مبنای فرهنگ و ارزش‌های اسلامی- ایرانی و توسعه و تقویت نظام تأمین اجتماعی، خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشکی در جهت سلامت باروری و فرزندآوری» مورد توجه قرار گرفته است.

اهمیت ابعاد مردمی و فرهنگی فعالیت‌ها در حوزه جمعیت

وی افزود: کانون های مساجد با توجه به بندهای مطرح شده در سیاست‌های کلی جمعیت می توانند همه اقدامات عرصه فرهنگ و هنر را به مرحله اجرا در مساجد در بیاورند؛  می توان در این زمینه میثاق نامه و تفاهم نامه ای را به امضای دو طرف (ستاد و وزارت تعاون) با محور مشترک رساند اما آنچه که اهمیت دارد این است که تا دو بخش یعنی بحث فرهنگی و مردمی به میدان نیایند کار به نتیجه نمی رسد.

دبیر قرارگاه جوانی جمعیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد: فعالیت فرهنگی در حوزه جمعیت در وهله اول باید در سطح کلان کشور صورت پذیرد و بازخوردها را نیز دریافت کنیم؛ یکی از مواردی که می توان این بازخوردها را دریافت کرد مساجد هستند؛ نکته دیگر اینکه برخی از گروه‌های هدف ما در وزارت تعاون ظرفیت جدی برای فعالیت در حوزه مسجد را دارند و اگر بتوانیم متمرکز بر آنها شویم نتیجه خواهیم گرفت؛ برای مثال مساجدی که مجاور شهرک های صنعتی قرار گرفته اند.

وی افزود: از سوی دیگر می توان از ظرفیت‌های سازمان فنی و حرفه ای نیز برای اعضای کانون‌های مساجد در راستای گسترش زمینه تعامل بهره‌مند شد و این امکان و زمینه همکاری وجود دارد.

طرح آرمان و برگزاری کارگاه‌های سبک زندگی

در ادامه حجت‌الاسلام «محمد پشم‌فروش» گفت: طرح آرمان عنوان طرحی از سوی شهرداری تهران بود که در راستای شتاب‌دهی به فعالیت های فرهنگی و اجتماعی در مساجد شکل گرفت؛ این طرح در 725 مسجد و 800 مدرسه اجرا شد؛ فعالیت های متنوعی ذیل این طرح برگزار شد از جمله کارگاه های آموزشی سبک زندگی را برای والدین متربیان برگزار کردیم؛ همچنین تفاهم نامه با مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران داشتیم تا تعدادی از مربیان و کنش‌گران را آموزش دهیم تا فعالیت را در سطح محلات با محوریت مساجد داشته باشند.

مسئول راهبری ستاد شهید آرمان گفت: در حوزه خدمات اجتماعی نیز اقداماتی صورت پذیرفت از جمله کارگاه تخصصی در سطح 100 مسجد برای بانوان بالای 22 سال که یکی از سرفصل های این کارگاه های تخصصی نیز فرزندآوری و فرزندپروری است؛ به هر صورت تلاش آن است که بتوانیم ذیل طرح های اجرایی به اهداف مورد نظر با محوریت مسجد دست یابیم.

در ادامه «مریم کارگر نجفی» با بیان اینکه تمامی فعالیت‌هایی که ذیل قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تدوین شد در وزارت نیرو به مرحله اجرا در آمد، افزود: باید توجه داشته باشیم که اساسا فرهنگ نقش مهمی در جوانی جمعیت دارد؛ در این میان کانون های مساجد می توانند برای استخراج آمار فعالیت فرهنگی به ویژه در سطح جوانان از محلات باشند.

اهمیت پیگیری بحث جوانی جمعیت در فضای مجازی

مسئول جمعیت وزارت نیرو گفت: نکته دیگر این است که با توجه به تاسیس 300 کانون فرهنگی هنری که به صورت تخصصی در حوزه جمعیت فعالیت دارند باید فعالیت مساجد در این عرصه به محلات تعمیم داده شود یا این کانون‌های تخصصی ظهور و بروز بین مردم داشته باشند و نیاز مردم منطقه را شناسایی کنند؛ موضوع دیگری که می تواند ذیل این طرح ها مورد توجه قرار بگیرد مطالعه مردمی از طریق مساجد و همچنین پیگیری بحث جوانی جمعیت در  فضای مجازی است.

در ادامه حجت‌الاسلام « مرتضی وافی» طی سخنانی اظهار کرد: در جلساتی که در راستای جوانی جمعیت تشکیل می‌شود بعضا افرادی هستند که یک دهه در این عرصه فعالیت داشتند اما طرح ها و برنامه هایشان به نتیجه نرسیده است؛ سال گذشته زیر یک میلیون تولد داشتیم و این اتفاق برای اولین بار بود که پس از انقلاب رخ می داد و در این شرایط انگشت اتهام باید سوی کسانی برود که اتفاقا در حوزه جمعیت فعال هستند اما نتوانستند به نتیجه برسند.

مشاور فرهنگی و مذهبی شستا ادامه داد: معتقدم مباحث مربوط به قانون حمایت و سیاست‌گذاری در کاغذ و نوشته دقیق آمده و حمایت‌های خوبی هم هست اما درمان نیست؛ برای مثال در کشورهای اسکاندیناوی از نظر معیشت، امنیت و شادابی و ... و اساسا مولفه هایی که افراد جامعه به وسیله آن تشویق به فرزندآوری می‌شوند وجود دارد اما با این وجود چالش اصلی آنها پیری جمعیت است.

وی گفت: مصداق دیگری کشور دانمارک است که فقط 75 مجموعه در حوزه جوانی جمعیت کار می کنند و تمامی حمایت ها را دارند اما نهایتا به نتیجه نمی‌رسند و علت را در این مساله می دانند که زوج ها به این توافق نرسیدند که فرزند داشته باشند؛ از نظر من با توجه به این مصادیق فضای رویکردی ما باید تغییر کند و شرایط فعلی به اندیشه باز می گردد؛ سه مجموعه آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ، حوزه های علمیه باید فعالیت های بنیادین داشته باشند.

از جنبه فکری و اندیشه‌ای مباحث حوزه جمعیت را مطرح کنیم

حجت الاسلام وافی افزود: ما در حوزه‌ای فقاهتی و کرسی‌های آزاداندیشی کار نکردیم و مبنا نچیده‌ایم؛ اگر در حوزه جمعیت به شکل زیربنایی کار شود و رویکرد فکری و اندیشه‌ورز صورت پذیرد خواهیم دید که چه نتایج مطلوبی حاصل می‌شود؛ نکته دیگر این است که مساله جمعیت اساسا مجموعه‌ای از موضوعات فرهنگی و یک پازل است که قطعه های مختلف دارد و این یعنی همه باید در ستاد ملی جمعیت پای کار بیایند.

در ادامه حجت‌الاسلام «مسلم منفرد» با اشاره به ظرفیت 28 هزار کانون فرهنگی هنری مساجد در سراسر کشور و همچنین 300 کانون تخصصی در حوزه جمعیت اظهار کرد: برای جایی چون مسجد باید پیوست جمعیتی در نظر بگیریم برای مثال اگر قرار است در تابلو اعلانات مسجد در مورد ازدواج و تحکیم خانواده مطالبی ارایه شود احادیث آماده و ارسال شود.

مسجد دوستدار خانواده؛ ایده‌ای برای معرفی مساجد فعال در حوزه جمعیت

عضو شورای راهبردی مجمع ملی فعالان جمعیت ادامه داد: با توجه به آنچه که اشاره شد کانون های مساجد باید از جنبه آموزشی متمرکز بر جوزه جمعیت شوند و در حوزه فرهنگ و رسانه برای عموم مردم در مسجد فعالیت داشته باشند؛ من در این عرصه ایده «مسجد دوستدار خانواده» را پیشنهاد می دهم؛ می توان مساجدی که در حوزه خانواده فعالیت دارند معرفی کرد و نشان خانواده‌محور به آنها اعطا کرد تا الگوسازی شود؛ البته این کار نیاز به مقدمه و مؤخره دارد اما اقدام خوبی است.

بر پایه این گزارش: در ادامه «احسان مولوی» با بیان اینکه شبکه گسترده‌ای در سامانه بچه های مسجد تشکیل شده که ارتباط و تعامل اثربخشی را در سطح کانون ها رقم زده است، افزود: اعضا می توانند با مراجعه به این سامانه در جشنواره‌ها و دوره‌های مختلف ثبت نام کنند.

دستاوردهای جشنواره منادیان امید

مدیر حوزه فرهنگی ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور در ادامه به فعالیت‌های این ستاد در حوزه جمعیت اشاره کرد و گفت: در تفاهمی که با ستاد ملی جمعیت صورت پذیرفت جشنواره «منادیان امید» با محور ازدواج آسان برگزار و پیامد پیری جمعیت بررسی شد؛ ذیل این جشنواره 2200 اثر در رشته هنرهای تجسمی، متن های ادبی، چندرسانه ای، فیلم و نمایش به دبیرخانه رسید که بسیار قابل اعتنا بودند و اکنون در فرآیند پایانی جشنواره قرار داریم و قرار است آثار منتخب برای تیم داوری ارسال و 24 آبان همزمان با روز ملی جمعیت آیین اختتامیه برگزار شود.

وی گفت: تاسیس 300 کانون تخصصی جمعیت، طرح سفیران جوانی، جشنواره منادیان امید از جمله فعالیت های شاخص ستاد هماهنگی کانون های مساجد در حوزه جمعیت محسوب می شود؛ در جریان طرح سفیران جوانی سلسله رویدادهای تخصصی کنش‌گری ویژه فعالان حوزه جوانی جمعیت برگزار شد و در ابتدای کار هفتصد نفر ثبت نام شدند؛ هم اکنون بیش از ۱۸۰ نفر دوره آموزش مجازی را طی کردند و در آبان ماه کارگاه حضوری در تهران برگزار می‌شود و در ادامه این افراد در یک سال آینده مراحل کاری و عملیاتی را دنبال میکنند.

تدارک مرکز مشاوره برای بچه‌های مسجد

مولوی تصریح کرد: از سوی دیگر بحث راه اندازی مرکز مشاوره بچه‌های مسجد با همکاری مرکز «سبل الاسلام» تدارک دیده شده است تا بچه های مسجد در حوزه مشاوره با قیمت مناسب بهره مند شوند.

وی ادامه داد: اما تکلیف ما در ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور در حوزه جمعیت بر اساس آنچه که در ستاد ملی جمعیت مطرح شد راه اندازی 300 کانون تخصصی جمعیت و از سوی دیگر به میدان آوردن مساجد در حوزه کنش‌گری جمعیت است؛ برنامه ریزی ها انجام شده و 18 اسفند امسال شاهد آغاز فعالیت این 300 کانون در سراسر کشور خواهیم بود.