در نشست فرهنگی نقش کتابخانه‌های کانون‌های مساجد کشور در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی مطرح شد؛
کانون‌های مساجد امدادرسان در ارائه امکانات و خدمات فرهنگی در کشور باشند
به گزارش روابط عمومی ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور، نشست فرهنگی نقش کتابخانه های کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی پیش از ظهر امروز(۲۳ اردیبهشت ماه) در سرای گفتگوی بخش بین الملل سی و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور حجت الاسلام و المسلمین علی ملانوری، رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور، سعید غفاری، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور قم و پژوهشگر حوزه کتابخانه های مساجد و با اجرای جواد زاهدی به عنوان کارشناس مجری و دبیر نشست برگزار شد.
در این نشست حجت الاسلام و المسلمین علی ملانوری، پیرامون برنامه ها و سیاست های کانون های فرهنگی هنری مساجد در حوزه کتاب و کتابخوانی گفت: در اسناد اولیه بالادستی نظام جمهوری اسلامی آرزوها و آمالی داشته ایم که در قالب قانون تدوین شده است، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئله عدالت و دسترسی به خدمات، فضاهای آموزشی، منابع اقتصادی، توزیع ثروت یک اصل مهم است و اصول و سیاستهای کلی نظام در بخش های مختلف مانند مصوبات کلیدی شورای عالی انقلاب فرهنگی و نیز تکالیفی که برای وزارتخانه ها و نهادهای فرهنگی تعیین شده است،
رییس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور بیان کرد: ما در ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور بنا نداریم که نقش و وظیفه جای دیگر را تکرار و یا موازی کاری نماییم، به اعتقاد ما در حوزه فرهنگی آنقدر نیازمندی های فرهنگی در حوزه های مختلف وجود دارد که شایسته نیست، ما وارد موازی کاری در اجرای فعالیت های فرهنگی شویم، همه می دانیم، نهاد معظمی به عنوان نهاد کتابخانه های عمومی، وظیفه دسترس قرار دادن کتاب در جامعه و مردم را برعهده دارد، اما همزمان شاهدیم در بخش های زیادی از جامعه از جمله در مناطق روستایی و عشایر دسترسی به کتابخانه وجود ندارد، اگرچه در نهاد کتابخانه های عمومی برای دسترسی راحت تر مردم دراقصی نقاط کشور به کتابخانه تلاش های فراوانی می شود، اما ما وظیفه خود می دانیم که در مناطقی که خدمات فرهنگی ارایه نمی شود، ورود کنیم.
وی با اشاره به اینکه کانون های فرهنگی هنری مساجد به عنوان شبکه ای که در پایه گسترش محله ای در روستاها و شهرها شکل گرفته است، منظم و کارا فعالیت می کند، افزود: فضاهای آموزشی، درمانی، بهداشتی، فرهنگی مبتنی بر محلات شکل نگرفته اند، اما مساجد با توجه به مراجعات روزانه مردم و نیازمندی های آنها طراحی و ایجاد شده اند و فراگیرترین و مبتنی ترین شبکه بر مبنای عدالت هستند. در ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور، تصور ما این است که در مناطقی از کشور که کم برخوردار، روستایی و عشایری است، باید امداد رسان در ارایه امکانات و خدمات فرهنگی به صورت عام و خدمات مبتنی بر کتاب و کتابخوانی باشیم.
وی گفت: کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور، امتداد زیرساخت های فرهنگی کشور برای بسط عدالت توزیعی در خدمات فرهنگی، آموزشی، هنری توانمندسازی به صورت عمومی و کتاب و کتابخوانی به صورت خاص می توانند باشد، البته امروز ما در کتابخانه هایی هم که داریم با فقر امکانات و منابع و به روز نشدن کتابخانه های روستایی هم روبرو هستیم.
رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور تصریح کرد: با توجه به اینکه اقتصاد گفتمان غالب در کشورمان شده است، از این دریچه به کتابخانه های مساجد هم می توان نگاه کرد، بالاخره خدمات فرهنگی در جامعه یک نرخ دارد، نرخ ارایه کتاب به عضو کتابخانه در کتابخانه عمومی، حوزوی، و دانشگاهی چقدراست؟ در این زمینه اطلاعاتی ما در دسترس نداریم، اما این هزینه در کتابخانه مساجد پایین است زیرا که زیرساختها در مساجد مردمی و با نیات خیرخواهانه ساخته شده است و دولت هزینه ای برای ساخت آنها نکرده است، از طرفی شاغلان فعال در کتابخانه های مساجد هم به صورت داوطلب در آن فعالیت می کنند. امروز در بحران اقتصادی اگر دنبال انجام کارهای ارزان تر هستیم، به نظرم می توان از ظرفیت کانون های فرهنگی هنری و کتابخانه های مساجد بهره برداری کرد. رییس جمهور در بازدید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید بر ارایه خدمات اجتماعی با بهره مندی از ظرفیت مساجد نمودند و باید از ظرفیت مساجد در ابعاد مختلف بهره برداری کرد.
وی با توجه به ویژگی داشتن مخاطبان گسترده در کانون‌های مساجد گفت: اگر کانون های مساجد کتابهایی با مخاطبان مشخص مسجدی را برای حلقه های کتاب، طرح شنبه های کتاب تولید، تهیه و توزیع کنند، می توانیم کتابهای پرتیراژ در کشور را برای بهره برداری در کتابخانه های مساجد استفاده کنیم و از این طریق به اقتصاد نشر و توسعه کتابخوانی هم کمک می شود، مسجد جامع کرمان یکی از مساجد فاخر و بزرگ کرمان از دو مخزن خاص و عمومی برای استفاده مخاطبان برخوردار است، امروز کانون های فرهنگی هنری مساجد هم می توانند مروج کتابهایی با تیراژ بالا در سطح کشور برای مخاطبان مسجدی باشند.
وی به تعاملات ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور با نهاد کتابخانه های عمومی، کتابخانه های حوزوی، دانشگاهی اشاره کرد و گفت: دریافت کتاب و ارسال کتاب، تبادل تجربه با این مجموعه ها باید ادامه یابد، از طرفی ما موظف به ارایه خدمات فرهنگی بر اساس عدالت در سراسر کشور هستیم، لازم است یک تقسیم کار مناسب میان نهادهای فرهنگی صورت گیرد و بدانیم که کجا خدمات فرهنگی صورت می گیرد و در کجا خدمات ارایه نمی شود و ما آنجایی که خدمات فرهنگی انجام نمی شود، ورود کنیم و فارغ از شخصی سازی و تعصبات جغرافیایی به شکل متوازن به مردم خدمات فرهنگی ارایه کنیم و از موازی کاری پرهیز نماییم. در این راستا ضرورت دارد که کارگروهی برای توزیع عادلانه امکانات در حوزه کتاب و کتابخوانی تشکیل شود.
در ادامه این نشست، سعید غفاری با اشاره به جایگاه منحصر به فرد کتابخانه های مساجد و ظرفیت ها و قابلیت های این کتابخانه ها گفت: بنده ۳۲ سال است که با کتابخانه مساجد کار کرده ام و با این کتابخانه ها آشنا هستم، می دانم که این کتابخانه ها از چه پتانسیل و ظرفیتی برخورد دار هستند، به نظرم باید از ظرفیت این کتابخانه ها به دور از موازی کاری بهره برداری کرد، می توانیم در مسجد با ایجاد دو قفسه نقش مطالعه را فراهم کرد، اگر کودکان را تشویق به کتابخوانی کنیم، نسل آینده ما نسلی کتابخوان می شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور قم با اشاره به پتانسیل کتابخانه های مساجد بیان کرد: می توان با برگزاری دوره های آموزشی برای کتابداران، نشست های فرهنگی و نقد کتاب، قصه گویی کتاب، طرح های خوب فرهنگی بدون هیچ بار مالی تلاش کرد که کتابخانه های مساجد آن گونه که شایسته است در جامعه دیده شود، در سالهای گذشته شاهد بودیم که اقلیت های مذهبی از کتابخانه های مساجد استقبال می کردند و در فعال کردن کتابخانه های مساجد نقش داشته اند، امروز باید رونق حضور مردم برای تقویت این کتابخانه ها را فراهم کرد.
وی به ارایه خدمات گسترده کتابخانه ای در کتابخانه حسینیه ارشاد و موزه ملک اشاره کرد و گفت: کتابخانه حسینیه ارشاد برای کودکان، نابینایان خدمات گسترده ای ارایه می دهد و دارای مرکز آرشیو است کتابخانه ها می توانند با دریافت هزینه برای عضویت ضمن اینکه خدمات گسترده کتابخانه ای به مردم ارایه می دهند و در آمد زایی می کنند، خدمات فرهنگی قابل توجه هم به مردم ارایه دهند.
غفاری با اشاره به ویژگی های کتابدار موفق گفت: باید دغدغه های کتابداران کتابخانه های مساجد مورد توجه قرار گیرد و به آنها انگیزه داده شود، از طرفی کتابخانه های مساجد باید متناسب با نیازهای روز برای مخاطبان کتاب تهیه کنند، در این زمینه کتابدار مسجد اگر خلاق باشد می تواند، با شناسایی ذائقه و نیاز مخاطب و بر اساس الگوی مصرف منطقه اقدام به تهیه کتاب به کتابخانه کند، آموزش کتابداران یکی دیگر از عوامل موفقیت کتابداران را می تواند فراهم کند، کتابدار اگر ببنید که به جایگاه او توجه شده و دیده شده است، می تواند بهتر به کار خود ادامه دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور قم در مورد ورود کتابخانه های مساجد به پدیده های نوظهور هوش مصنوعی گفت: فناوریهای روز هم فرصت است و هم تهدید، می توانیم از این فناوری ها استفاده و بهره برداری برای تقویت کتابخانه ها داشته باشیم، ما باید گام به گام با تکنولوژی های روز پیش برویم و همانند دیگر کتابخانه ها به مراجعین از طریق فناوری های روز خدمات ارایه دهیم، نسل جدید را می توان با فناوری های روز کتابخوان کرد.
جواد زاهدی تیر کارشناس مجری هم در این نشست فرهنگی گفت: از آنجایی که مساجد نقش مهمی در مهندسی فرهنگی جامعه دارند و مساجد دارای کارکردهای اجتماعی، پژوهشی و فرهنگی هستند، در دهه ۷۰ مقام معظم رهبری تاکید بر مقابله با شبیخون فرهنگی دشمن داشتند و در همان سال مصوبه ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی هنری مبنی بر تاسیس کانون های مساجدتصویب شد که کانون های مساجد با توجه به رویکرد فرهنگی و با برنامه ریزی، جوانان را به مسجد سوق دهند و فعالیت های فرهنگی و کتابخانه ای نیز در این زمینه می تواند موثر باشد.
در ادامه این نشست از کتابهای صوتی عارفانه، سلام بر ابراهیم ۱، پسرک فلافل فروش، فراتر از زمان، خون نامه، نسیمی از ملکوت، جان باز، مهرمادر با حضور رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور رونمایی شد.
همچنین حجت الاسلام و المسلمین ملانوری به همراه شورای معاونین از بخش های مختلف سی و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بازدید کرد.