رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فهما؛
مسجد رسانه دین‌باوران و موحدان است/مساجد را با حفظ سنت‌ها به سمت فعالیت‌های جدید سوق دهیم
به گزارش ستاد ارتباطات رسانه‌ای (فهما)، برنامه زنده «در انتهای الوند» شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی ایران، یک‌شنبه شب 31 مرداد ماه به مناسبت روز جهانی مسجد میزبان حجت‌الاسلام و المسلمین «حبیب رضا ارزانی» رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور بود.
حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی در ابتدای این برنامه ضمن تسلیت به مناسبت درگذشت آیت‌الله «فقیه ایمانی» اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های ایشان انس و ارتباط با مساجد و انجام فعالیت‌های اجتماعی در مسجد بود.
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور با بیان اینکه کلیسا، کنیسه و معبد محل عبادت بوده و در مجاورت‌شان کارهای اجتماعی نیز انجام می‌دهند، افزود: این در حالی است که در دین مبین اسلام مسجد محل اجتماع مومنان تعریف شده و وقتی پیامبر اکرم(ص) مبعوث می‌شود از همان ابتدا بحث مسجد نبود، آن حضرت با ورود به مدینه وقتی اجتماعی اسلام شکل گرفت، نخستین مرکز تجمع مومنان را به نام مسجد ایجاد کرد. خداوند مسجد را محل اجتماع مومنین با محور عبودیت و توحید معرفی می‌کند، بنابراین اولین مسجد در اسلام به همین کیفیت شکل گرفت.
وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به نامگذاری روز جهانی مسجد اظهار کرد: 52 سال قبل مسجدالاقصی از سوی یکی از اسرائیلی‌ها آتش گرفت و حدود 1500 متر مربع از مساحت مسجد سوخت. در جریان برگزاری کنفرانس اسلامی در تهران پیشنهاد نامگذاری روز جهانی مسجد در راستای گرامیداشت جایگاه مساجد و سالگرد این واقعه مطرح شد چراکه مسجدالاقصی قبله اول مسلمانان است، از سوی دیگر خداوند نیز در قرآن می فرماید: « سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى»، بنابراین با چنین نگاهی روز جهانی مسجد شکل گرفت تا مساله وحدت و قبله اول مسلمانان مورد توجه قرار گیرد ضمن اینکه مسجدالاقصی برای ادیان ابراهیمی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی در ادامه به اهمیت توسعه فعالیت‌های مسجدمحور در سطح بین الملل اشاره کرد و افزود: با حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه و سایر نقاط جهان اتفاق مبارکی رقم خورده است، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اقتراب میان مذاهب مختلف اسلامی ایجاد کرد و مجمع جهانی اهل بیت(ع) نیز میان شیعیان ارتباط مستحکمی را برقرار کرده است؛ چند روز قبل در جریان برگزاری وبیناری که به میزبانی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مالزی و با حضور اندیشمندانی از کشورهای فیلیپین، مالزی و اندونزی برگزار شد حضور داشتم، در این وبینار به این مساله اشاره شد که روز جهانی مسجد در قالب این مساله مطرح شود که مردم بتوانند ارتباط و وحدت خود را در قالب مسجد داشته باشند.
وی تصریح کرد: این مساله اهمیت بسزایی دارد چراکه مسجد بهترین فضا است و خداوند آن را به خود تعلق داده است و می فرماید: «أَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلّهِ»؛ مساجد را شخص یا اشخاصی در محلات می سازند و خداوند این افتخار را داده است که مسجد به نام او باشد حال این مسجد هر جای جهان که باشد همین کیفیت را دارد. بنابراین مساجد می توانند این ارتباط را میان جهان اسلام برقرار کنند.
رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور گفت: در راستای تعامل و گسترش این ارتباط گام های مقدماتی برداشته شده است البته با نقطه مطلوب فاصله داریم. مسجد رسانه است، رسانه دین باوران و موحدان در فضایی که خداوند به نام مسجد معرفی کرده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی با بیان اینکه مسجد محل تجمع مومنانی است که حول محور توحید در این مکان جمع شده اند، افزود: بنابراین مسجد باید کارکردهای مختلف خود را بروز ظهور دهد. مساجد از همان ابتدای شکل‌گیری کارکردهای متعددی داشتند اما در طول زمان به دلیل جهل و تنگ اندیشی‌ها برخی کارکردهایشان حذف شد. در دوران امامت حضرت امیر(ع) در مسجد کوفه «دکة‌القضا» وجود داشت، این محل هنوز در مسجد کوفه است و مکانی بود که حضرت در آنجا به قضاوت می پرداختند.
وی ادامه داد: آن زمان مثل امروز رسانه نبود، با یک اذان بی‌وقت مردم در مسجد جمع شده و اگر مساله ای بود مطرح می کردند. امروز اما نمی‌توانیم بگوییم معماری مسجد ما برای هزار سال قبل و سنتی باشد و اِلِمان‌ها همچنان سنتی باشند، البته می توانیم آنها را حفظ کرده به فضای جدید ببریم. چند سال قبل در سفری که به لبنان داشتم با مجموعه هایی به نام مُجَمَع مواجه شدیم که مثل مجموعه های فرهنگی بودند، بخشی از آن مسجد، بخشی محل کلاس های درسی، بخش مربوط به ورزش و بخش های متنوع دیگر را داشتند، در ایران هم این ظرفیت را داریم، اگر بخواهیم مسجد را پایگاه قرار دهیم باید سخنان امام راحل که فرمودند «مسجد سنگر است» و همچنین تاکید مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) که فرمودند «مساجد را محل عبور و مرور نوجوانان و جوانان قرار دهیم« توجه داشته باشیم.
رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور افزود: ما این دیدگاه را درک نکرده ایم به این معنا که می گوییم مسجد مکانی برای اقامه نماز است و اگر فعالیت دیگری هم در مسجد باشد مستحب است در حالی که اسلام می‌گوید مسجد جایگاه جمع مومنانه است، در آن نماز بخوانید، مشکلات مردم را نیز حل کنید، به آسیب های اجتماعی رسیدگی کنید، من در جریان سفر به روستاها و بازدید از مساجد شاهد هستم که چگونه بسیاری از فعالیت‌ها در مساجد شکل گرفته است، از کلاس‌های قالیبافی بانوان، تا نمایش فیلم، اجرای نمایش و سرود که همه این موارد با نگاه دینی محقق می شود. سرود، نمایش، انقلابی و دینی اجرا می شود.
وی افزود: روزی پبامبراکرم(ص) وارد مسجد شدند و دو گروه را مشاهده کردند که یکی مشغول عبادت و گروه دیگر مشغول مباحثه علمی بودند، حضرت فرمودند اگر قرار باشد به یکی از این دو ملحق شوم مباحثه علمی را انتخاب می‌کنم. در جهان امروز علم آموزی و مهارت افزایی یک ضرورت است، اگر بخواهیم به دیگران آموزش بدهیم بهترین فضا مسجد است، اکنون در برخی کشورهای مسلمان کلاس های معارف، قرآن، احکام در مساجد برگزار می‌شود، آیا نمی توانیم همین روش را داشته باشیم؟ امام جماعت فعال در مسجد که هرکدام تحصیلات مرتبط دارند می توانند با شرکت در دوره های آموزشی در این عرصه باشند، به بیان دیگر به جای اینکه کلاس های فوق در مدرسه برگزار شوند در مسجد برپا شده و آموزش داده شود.
حجت الاسلام و المسلمین ارزانی در ادامه به رویداد ملی فهما اشاره کرد و گفت: در سطح کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور نام و نشانی با عنوان فهما(فرهنگ و هنر مساجد ایران) ایجاد شد که نگاه ما در این رویداد تاکید بر این مساله بود که مدیریت در مسجد از بالا به پایین نیست، ما فعالیت‌هایی که در مساجد صورت می پذیرد را بررسی و در نهایت به 12 فعالیت رسیدیم که در قالب رواق معرفی شدند. در هرکدام از این رواق ها اعضای کانون های فرهنگی هنری مساجد می توانند با مراجعه به سامانه بچه های مسجد فعالیت های خود را در عرصه های مختلف از جمله کمک های مومنانه ثبت کنند.