در نخستین وبینار بین‌المللی دهه کرامت مطرح شد؛
گره‌گشایی و کرامت در کلام و رفتار؛ الگویی از سیره رضوی برای جامعه امروز
به گزارش ستاد ارتباطات رسانه‌ای (فهما)، وبینار بین‌المللی دهه کرامت صبح امروز چهارشنبه 26 خرداد با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین «حبیب رضا ارزانی» رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور، «محمدمهدی احمدی» رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا، حجت الاسلام و المسلمین شیخ «نزار سعید» مدیر مراکز فرهنگی امام خمینی(ره) لبنان، شیخ «محمد الزعبی» عضو هیات امنای جنبش التوحید الاسلامی و عضو تجمع علمای مسلمین، «سوزان خلیل» فعال رسانه ای سخنرانی کردند.
حجت الاسلام و المسلمین ارزانی در این وبینار طی سخنانی با اشاره به حدیث «فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ کَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا» از علی بن موسی الرضا(ع)، اظهار کرد: ثامن الحجج(ع) فرمود (مردم اگر حُسن و حقایق کلام ما را بدانند قطعا از ما پیروی خواهند کرد). این زیبایی کلام و فعل اهل بیت(ع) مساله بسیاری مهمی است که طبیعتا هرچه با آن آشناتر شویم بهتر می توانیم سیره آن را دنبال کنیم.
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور ادامه داد: معتقدم اگر جامعه اسلامی ما بخواهد به آن الگوی عالی تمدنی خود که در مورد دغدغه و توجه رهبری است برسد طبیعتا بهترین و یگانه راه آن اقتدا به معصومین(ع) است.
وی گفت: اگر به دنبال الگو هستیم، اگر به دنبال شاهراهی هستیم که ما را به سرمنزل مقصود برساند تنها راه قرآن و اهل بیت(ع) هستند و این مساله مربوط به امروز نیست بلکه به چهارده قرن قبل بر می گردد، در آن زمان نبی مکرم اسلام توصیه کردند که این دو ثقل اکبر و اصغر تا زمانی که کنار یکدیگر هستند می توانند ما را به سرمنزل مقصود برسانند.
حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی در بخش دیگری از مباحث خود در مورد سیره امام رضا((ع) اظهار کرد: آن حضرت فرمودند زندگی خود را به چهار بخش تقسیم کنید. یک بخش برای «ارتباط با حضرت معبود»؛ همه انسان ها نیاز دارند که در خلوت با خدای خود راز و نیاز کنند یا در قالب ارتباط و اذکار واجب که در قالب نمازهای یومیه است و یا در قالب اذکار و افعال مستحب و یا در قالب خودمانی که انسان با خداوند به نیایش می پردازد.
وی افزود: دومین بخش مطابق با سخن امام رضا(ع) اختصاص به «تامین معاش» دارد. همان طور که حضرت امیر(ع) فرمودند که بزرگترین تفریح کار است؛ اینکه انسان بتواند برای خود و خانواده اش منبع درآمد ثابتی را فراهم کرده و تلاش کند، خداوند نیز به او برکت عطا می کند. همچنین سومین بخش آن است که انسان با برادران دینی خود ارتباط برقرار کند. امام رضا(ع) در ادامه می فرماید برادران دینی که عیوب شما را متذکر شوند. از این سخن حضرت می توان نکته ای برداشت کرد؛ چه بسا برخی افراد متملق هستند مقصود ارتباط با آنها نیست بلکه ارتباط با برادرانی که عیوب شما را نیز متذکر می شوند.
رئیس ستاد هماهنگی کانون های فهما افزود: اما چهارمین بخش مطابق بیان امام رضا(ع) آن است که انسان وقتی را به لذت های حلال اختصاص دهند، به خانواده رسیدگی کند، حضرت در ادامه می فرماید اگر انسان این لذت های حلال را به درستی تامین نکند نمی تواند آن سه بخش دیگر را به درستی انجام دهد. به بیان دیگر اگر به لذت حلال در زندگی نرسیدیم در ارتباط با خدا دچار مشکل می شویم، امرار معاش با مشکل مواجه می شود، ارتباطات اجتماعی نیز با مشکل مواجه خواهد شد.
حجت الاسلام و المسلمین ارزانی تصیح کرد: همچنین امام رضا(ع) در حدیث نورانی دیگری می فرماید: «مَن سَألَ اللّه َ التَّوفیقَ و لَم یَجْتَهِدْ فَقدِ اسْتَهْزأ بنَفْسِهِ» (اگر کسی از خداوند توفیق بخواهد اما تلاش نکند خود را مسخره کرده است)، در واقع اگر انسان تلاش کرد می تواند از خداوند بخواهد که به او برکت دهد. بسیاری از مسایل در سیره حضرت بیان شده که در عین اینکه ساده هستند اما از اهمیت فراوانی برخوردارند. صداقت در رفتار، گفتار، کلام، مسایل بسیار مهمی هستند.
وی افزود: صادق بودن و یک رو بودن، نَه به این معنا که نیت انسان یک چیز باشد اما عملا به گونه ای دیگر رفتار کنم، این موارد عدم صداقت تلقی می شوند و امام رضا(ع) نیز بر مساله صداقت تاکید ویژه داشتند.
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور در ادامه به شعار دهه کرامت 1400 اشاره کرد و گفت: «خدمت کریمانه، گره گشایی به رسم اهل بیت(ع) شعار امسال دهه کرامت است که برگرفته از این روایت نورانی امام ضا(ع) است که فرمود: « مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اَللَّهُ عَنْ قَلْبِهِ یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ » (هر کس به مؤمنى گشایشى دهد، خدا روز قیامت دلش را گشایش دهد ). این گره گشایی در روز قیامت که نَه مال و نَه فرزند انسان به درد او نمی خورند، یاری اش می کند. روزی که همه یکدیگر فرار می کنند این گره گشایی از مومنین سایه ای است که به فریاد می رسد. بسیاری از مردم، در میان دوستان و اقوام هستند مشکل‌گشای دیگران هستند. خداوند نیز به پاس این اقدام آنان روز قیامت مشکلات شان را حل می کند.
در بخش دیگری از این وبینار حجت الاسلام و المسلمین شیخ «نزار سعید» مدیر مراکز فرهنگی امام خمینی(ره) در لبنان به سخنرانی پرداخت.
وی طی سخنانی ضمن تبریک روزهای دهه کرامت و ولادت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) اظهار کرد: این مناسبت را خدمت ساحت بقیه الله الاعظم و نائب بر حق ایشان امام خامنه ای و همچنین سایر مراجع و سید مقاومت «سید حسن نصرالله» و جمیع مومنین به ویژه رزمندگان و نگهبانان این ملت تبریک می گویم.
مدیر مراکز فرهنگی امام خمینی(ره) در لبنان اظهار کرد: این 10 روز که رهبر معظم به عنوان دهه کرامت نامگذاری کردند معانی و ابعاد فراوانی به ویژه با توجه به جایگاه امام رضا(ع) در مکتب اهل بیت(ع) دارد؛ امام رضا(ع) نمونه علمی و انسانی و ارزشی است که در واقع بازتاب دهنده واقعیت و حقیقت مکتب اهل بیت است.
شیخ نزار سعید افزود: امام رضا(ع) کسی است که امام راحل با الهام گرفتن از ایشان و عشق ارادت به آن حضرت توانست از شهر قم، این شهر شریف و مقدس که به نمادی جهانی برای فرهنگ اصل و فرهنگ انسانی وابسته به مکتب الهی تبدیل گشت، قیام کند.
وی گفت: رهبر معظم بین قم و مشهد، دهه کرامت را پایه گذاری کردند که معانی و مفاهیم بزرگی را در خود دارد، این ایام معنای وابستگی اصیل و پایدار به مکتب اهل بیت(ع) است؛ وابستگی که هویت اسلامی اصیل و مخالف تفرقه را نه تنها در بین مسلمانان امت اسلامی بلکه بین بشریت نشان می دهد، فرهنگی که حوزه علمیه قم آن را سرلوحه خود قرار داده است، همان حوزه ای که همجواری آل محمد در حرم سرور ما حضرت معصومه با آن همراه شده است.
مدیر مراکز فرهنگی امام خمینی(ره) در لبنان تصریح کرد: این شهر با پیروی و تبعیت از این بانوی بلندمرتبه و فاضله و همچنین با تاریخ علمی و فکری و فرهنگی و متمدن خود امروز به دانشگاهی علمی تبدیل شده است که هیچ مشابهی در جهان ندارد.
وی تصریح کرد: امروز ما در دهه کرامت در واقع به وابستگی و پیروی خود از آن افتخار می کنیم زیرا این دهه نمونه ای اسلامی و انسانی منحصر به فردی است که هیچگاه در جهان چیزی شبیه به آن وجود نداشته است، نه در غرب و نه در شرق و از خداوند می خواهم این بیماری و آزمون را از مردم دور کند تا بار دیگر مراسم دهه کرامت را همچون گذشته برگزار کنیم، من هر ساله در برنامه های مختلف این ایام شرکت می کردم و از جمله به عنوان خادمان برنامه در آستان خورشید بودم، برنامه ای که نور امام رضا(ع) و فرهنگ و اخلاق ایشان را ترویج می‌کرد و خداوند به من توفیق داد که یکی از سربازان و خدمتگزاران این برنامه باشم.
در بخش دیگری از این وبینار «سوزان خلیل» فعال رسانه ای به قرائت نامه و دل‌نوشته خود به امام رضا(ع) و خواهر بزرگوارش حضرت فاطمه معصومه(س) پرداخت. متن این دل نوشته به شرح ذیل است:
آقا! سلام و درودهای فراوان من به شما، چه قدر آرزو دارم که عطر آرامگاه شما را اسنتشاق کنم، در مقابل حرم شما به گریه بیفتم، خودم را به شما بسپارم و رازهایی را که در باغ عشق شما رها می‌کنم برایتان برملا کنم. هنگامی که به ضریح شما نگاه می کنم، اندوه و غربتم مرا نزد شما می آورد. اشک هایم جاری می‌شوند و مرا تا حرم شما هدایت می‌کنند و روحم به سمت آرامگاه شما پرواز می کند تا عشقم را برای شما آشکار کند.
آقا! درود بر شما. ما از لبنان و از تمام نقاط جهان درودهایمان را برای شما می‌فرستیم چرا که نه مکان و نه زمان نمی توانند روح‌های ما را از عشق شما جدا کنند. آقا! هزاران درود بر خواهر معصوم شما، درود و سلام خدا بر او در روز عزت، شادی، لخند، عشق و نیکی، همان روزی که عطر گل ها در همه جای دنیا پخش می شود و ای آقا و امام من علی بن موسی الرضا! من چه کسی هستم که در این نامه شما و خواهر معصوم شما را مورد خطاب قرار دهم؟
ای امام من، با تمام وجود دوست دارم دروازه های آرامگاه شما را بگیرم و گرد و غبار آنها را ببویم، احساس کنم و نفس بکشم. چه می شد اگر می توانستم به زائران شما خدمت کنم تا شایستگی و منزلت تماشا کردن حرم شما را داشته باشم.
آقا! دل من بیش از اندازه برای شما و خواهرتان تنگ شده است و من تنها کسی نیستم که این احساس را تجربه می کنم چراکه عاشقان شما بسیارند.
ای امام رضا، می شود با وجود فاصله ای که ما را از هم جدا می کند پذیرای من شوید؟ می شود با وجود اینکه به طور مرتب به زیارت شما نمی آیم باز هم مرا به عنوان خادم زائران خود بپذیرید؟
آقا! نزد خدا شفاعت مرا بکنید تا مرا ببخشد و بیامرزد. امیدوارم که نتیجه فرستادن این نامه کادویی باشد از طرف شما به من: یک پروانه که می پرد و به دور نور پرواز می کند و در جست وجوی گرما و عشق به شماست.
درود بر شما ای علی بن موسی الرضا و درود بر خواهر معصوم شما. آقا من شما را دوست دارم. دوستتان دارم، دوستتان دارم و به در حرمتان می کوبم تا خدا استغاثه و دعای مرا بپذیرد و مرا ببخشد و اینگونه به من پاداش دهد.
همچنین در ادامه این وبینار «محمدمهدی احمدی» رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا به سخنرانی پرداخت.
احمدی با بیان اینکه انسان فطرتا اجتماعی است و لازمه اجتماعی بودن الگوپذیری است، گفت: هرچه قدر الگوی انتخاب شده متعالی باشد سبک زندگی انسان نیز رشد یافته و متعالی خواهد بود، روان شناسان می‌گویند انسان دارای سه شخصیت است؛ شخصیت کودک که همان غلبه عواطف و احساسات است، شخصیت والد که همان روحیه سلطه است و شخصیت بالغ که همان شخصیت رشد یافته و عقلانی انسان است،.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا افزود: تبعیت از الگوهای متعالی مانند ائمه اطهار(ع) از جمله امام رضا(ع)، شخصیت انسان را به شخصیت بالغ می‌رساند، یعنی شخصیتی که سبک زندگی اش بر اساس عقلانیت است، امام رضا(ع) دارای کمالات والایی است که از جمله این کمالات، اخلاق و خلق آن حضرت در حوزه فردی و اجتماعی است. اخلاق از عناصر شخصیت انسان و کاشف کیفیت ذات و درون بشر است.
وی ادامه داد: البته اگر مساله را از موضع فردی بررسی کنیم، ادب و شخصیت امام رضا(ع) بسیار قابل توجه و مثال زدنی است. «ابراهیم بن عباس صولی» از جمله راویانی است که نقل می کند «هرگز ندیدم که امام رضا(ع) سخن درشتی با کسی بگوید، هرگز ندیدم در جمع دوستان پای خود را دراز کند. همواره ادب را رعایت کرده و هرگز صحبت کسی را قطع نمی کرد و اجازه می داد افراد صحبت کرده و محترمانه پاسخ آنها را می داد»، این نشان از شخصیت عاقل و بالغ آن حضرت دارد. البته در حوزه های دیگر نیز حضرت مثال زدنی هستند از جمله سخاوت امام رضا(ع)، آن حضرت با از امکانات مالی برخوردار بود اما آن را صرف خودش نمی کرد، نیازهای دیگران را با همان امکانات موجود رفع می کرد.
احمدی افزود: امام رضا(ع) همچنین در حوزه صبر و مقاومت شخصیت والایی داشت به طوری که در دوران اسارت پدر بزرگوارش اداره منزل با ایشان بود، همواره با مردم و حتی با مخالفان فکری با کرامت رفتار کرده و حرمت آنها را نگاه می‌داشت؛ با گفتمان منطقی آنها را قانع می کرد و اساسا گفتمان از زمان امام رضا(ع) در حوزه مباحث علمی جایگاه ویژه یافت.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا تصریح کرد: اخلاق امام رضا(ع) به گونه ای بود که هرکسی اعم از دوست و دشمن با حداقل انصاف با حضرت ارتباط برقرار می کرد، شیفته خلقیات آن حضرت می شد؛ امروز نیز هر انسانی از امام رضا(ع) و سیره آن حضرت تبعیت کند به قول روان شناسان به مرحله شخصیت بالغ و عاقل می‌رسد. چنین انسانی دارای زیست مومنانه می شود و ذیل سایه چنین زیستی است که جامعه متعالی می شود.
در ادامه این وبینار شیخ «محمد الزعبی» عضو هیات امنای جنبش التوحید الاسلامی و عضو تجمع علمای مسلمین به سخنرانی پرداخت.
شیخ محمد الزعبی گفت: دهه کرامت دهه کرامت انسان است، انسانی که خداوند او را گرامی داشت و در آیه ای فرمود: و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم. کرامت انسان در تقوای الهی است، خداوند می فرماید همانا گرامی‌ترین شما با تقواترین شماست؛ بنابراین اهل بیت رسول اکرم نه تنها فقط به خاطر گرامی بودن خودشان آواره و کشته شدند بلکه به دلیل آنکه انسانها با کرامت و گرامی زندگی کنند، برای کرامت و آزادی انسان ها کشته شدند. حکیم نیشابوری در کتاب «المستدرک علی الصحیحین» از رسول خدا حدیثی را بیان می کند که البته این حدیث صحیح است و ابونعیم نیز در کتاب خود «الفتن» به آن اشاره کرده است؛ حضرت فرمود: بعد از من اهل بیت ام از امت، قتل و آواراگی خواهند دید و هل بین من از امت، قتل و آوارگی خواهند دید و سرسخت ترین دشمنان ما بنی‌امیه، بنی مغیره و بنی مخزوم هستند». این کشته شدن و آوارگی درس کرامت به انسان ها است، اهل بیت این آوارگی را پذیرفتند تا این درس را به ما بیاموزند.
وی در بخش دیگری از مباحث خود گفت: چه معنایی دارد که مرقد حضرت فاطمه معصومه(س) در قم و مرقد امام علی بن موسی الرضا(ع) در مشهد در دورترین نقطه باشد؟ آنها می خواهند به انسان ها بگویند اگر کرامت انسانی پایمال شود، خاک و سرزمین حتی اگر مکه مکرمه باشد باز هم ارزشی ندارد و این همان پیام اهل بیت(ع) است، پیام کرامت انسان، پیامی مبنی بر اینکه انسان باید با پرهیزکاری به عنوان بنده ای برای خداوند زندگی کند چراکه مطابق آیه قرآن گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست.
عضو هیات امنای جنبش التوحید الاسلامی اظهار کرد: خداوند به من لطف داشت و بارها حضرت معصومه(س) را زیارت کردم، واقعا معنای آیه «پس کفش خود را از پایت بیفکن زیرا تو در وادی مقدس طوی هستی» را در تنها در آن مرقد مقدس در یافتم. هنگامی که انسان به این مکان مقدس پای می گذارد، باید کفش هایش را از پایش در آورد؛ به این معنا که باید از هر آلودگی که در پستی و بلندی‌های زندگی به آن دچار شده است رهایی یابد و آن را از تنش بیرون کرده و با پاکیزگی و طهارت وارد حرم این افراد طاهر و پاک شود؛ هنگامی که انسان به این مکان مقدس پای می گذارد باید کفش هایش را از پایش در بیاورد، به این معنا که باید از هر آلودگی که در پستی و بلندی های زندگی به آن دچار شده است رهایی یابد و آن را از تنش بیرون کند و با پاکیزگی و طهارت وارد حرم این افراد طاهر و پاک شود.
وی افزود: خود را مخاطب ایشان قرار می دهم و می گویم نتوانستم همه آلودگی‌های خود را از تن بزدایم و از این رو، ای نماد پاکی و طهارت، نزد شما آمدم تا به من کمک کنید تا پاکیزگی و طهارت را به دست آورم.
شیخ محمد الزعبی تصریح کرد: امام رضا (ع)که دهه کرامت، با تولد ایشان به پایان می رسد به انسان ها معنای کرامت را آموخت؛ در آن هنگام که مامون با تمام توان خود بر ایشان فشار آورد تا ولایت عهدی را بپذیرد، همان حکمرانی‌ای که به خاطر آن خون هزاران نفر از جمله تابعین(مسلمانانی هستندکه با یک یا چند تن از صحابه پیامبر ملاقات یا مصاحبت داشتند و آنان را درک کردند اما خود پیامبر(ص) را ندیدند) و همچنین خون نسل های بعد از آنها ریخته شد.
عضو هیات امنای جنبش التوحید الاسلامی ادامه داد: امام رضا دید و می دانست که این حکمرانی از برای کرامت و زندگی شرافتمندانه انسان ها نیست؛ لذا ارزشی برای آن قایل نشد. حکمرانی یا دنیا هرگز او و پدرانش را فریب نمی داد. او وارث امام علی(ع) بود کسی که می فرمود: ای دنیا شخص دیگری جز من را فریب بده.
وی گفت: امام رضا(ع) نسبت به مساله ولایت عهدی مامون نگاهی زاهدانه و پرهیزکارانه داشت و هرگز نپذیرفت که یکی از وظایف و امور مربوط به ولایت عهدی را انجام دهد تا به مامون بفهماند که پادشاهی و خلافت و ولایت عهدی تو تا زمانی که برای کرامت و زندگی انسان ارزشی قایل نباشد زیر پای من است.
شیخ محمد الزعبی تصریح کرد: اینان همان اهل بیت(ع) هستند که خداوند آلودگی را از وجودشان زدود در حالی که دشمنان آنان در ناپاکی ها و ظلم خود غرق شدند، از این رو وقتی دهه کرامت را جشن می گیریم، در واقع وجود پاکی و طهارتی را جشن می گیریم که خداوند آن را تا روز قیامت برپا نگه داشته است تا به بشریت بگوید هرچه قدر که با آلودگی های دنیا آلوده شدید، همواره مکانی پاک و مطهر وجود دارد که می توانید سراغ آن بروید تا آلودگی های خود را بزدایید زیرا اهل بیت کسانی هستند که خداوند آلودگی ها را از آنها زدود.