معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد فهما؛
60 درصد از کانون‌های مساجد در دل روستاها فعالیت دارند/کار مسجدی تعطیل‌بردار نیست
به گزارش ستاد ارتباطات رسانه‌ای(فهما)، برنامه زنده رادیویی «ایران امروز» صبح امروز سه‌شنبه 17 فروردین، میزبان «مرتضی طاهریان» معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور، حجت الاسلام و المسلمین «حجت الله ذاکر» معاون فرهنگی و اجتماعی مرکر رسیدگی به امور مساجد و حجت‌الاسلام محمدی، امام جماعت مسجد فاطمه‌الزهرا(س) شهر ری بود.
طاهریان در ابتدای این برنامه رادیویی، با اشاره به روزهای پایانی ماه شعبان و نامگذاری این ایام با عنوان دهه تکریم و غبار روبی مساجد، گفت: در حوزه فعالیت‌های مسجدی ماموریت های متنوعی وجود دارد که برخی از آنها در حیطه وظایف مجموعه هایی همچون مرکز رسیدگی به امور مساجد است؛ اما ماموریت‌های ستاد فهما ناظر بر برنامه‌های فرهنگی هنری مساجد است.
معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد فهما با اشاره به شرایط کرونایی و لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سطح فعالیت‌ها و برنامه‌های مسجدی گفت: فعالیت‌های ستاد فهما نیز در این ایام ناظر بر رعایت ضوابط اعلامی از سوی ستاد کرونا است.
وی در ادامه مباحث خود با بیان اینکه فارغ از تعارف و اغراق، برای بچه‌های مسجدی هرگز کار و خدمت به مسجد و محله تعطیل‌بردار نیست، افزود: در هر مقطعی با توجه به نیاز جامعه و محله، مسجد و بچه‌های مسجد برای خود ماموریت‌هایی را تعریف می‌کنند که این مهم در برنامه‌های ستاد فهما و اعضای کانون‌ها مصادیق متعددی دارد.
طاهریان با بیان اینکه محور فعالیت‌های کانون‌های مساجد، در عرصه فرهنگ و هنر تعریف شده است، گفت: معتقد هستیم که به طور طبیعی امام جماعت مدیر هر مسجد است، ما نیز در ذیل فعالیت‌های کانون‌ها و در هر برنامه‌ای که به استان‌ها ابلاغ می‌کنیم این مساله را مدنظر قرار می‌دهیم، به عبارت دیگر برای مثال اگر امام جماعتی تمایل به اجرای یک فعالیت در مسجد خود نباشد ما نیز رای مخالف نسبت به نظر امام جماعت نداریم و مطابق نظر وی عمل می کنیم.
معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد فهما افزود: ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور از سال1371 بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی کار خود را آغاز کرد و اکنون 26 هزار کانون در سطح کشور فعالیت دارند که از نظر فراوانی و گستردگی تنوع دارند، برای مثال از نقطه صفر مرزی تا مناطق و استان های مختلف کانون‌ها حضور داشته و فعالیت دارند.
وی تصریح کرد: کانون‌های فرهنگی هنری مساجد صرفا یک تابلو در مساجد نیستند، بلکه حضوری فعال و پویا دارند و به ویژه در طول چند سال اخیر این فعالیت در بُعد فضای مجازی نیز پررنگ تر شده است. برای مثال از اواخر سال 1396 پرتال بچه‌های مسجد راه‌اندازی شد؛ بر اساس این پرتال هر کانون برای خود صفحه اختصاصی دارد و اطلاعات و اعضای کانون در صفحه ثبت شده‌اند. این پرتال از سال 1398 به مثابه یک زمین بازی برای فعالیت‌های کانون‌ها به کار خود ادامه داد به این معنا که کانون‌ها فعالیت‌های خود را در این پرتال ثبت کرده و بابت هر فعالیت تا سقف 20 هزار، امتیاز دریافت می‌کردند. این رویکرد در سال 1398 تحت عنوان «پایتخت فهما» تعریف شد و سال 1399 با شعار «ایران قوی» در سطح کانون های مساجد سراسر کشور اجرایی شد.
معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد با بیان اینکه ما یک وظیفه عمومی و یک وظیفه اختصاصی داریم، گفت: ما به عرصه فرهنگ و هنر مساجد وارد شده‌ایم تا ارتباط نسل جوان و نوجوان را با مسجد نزدیک‌تر کنیم و به عبارتی ذیل این فعالیت‌ها یک صف به صف‌های نماز جماعت اضافه شود، بنابراین همه این فعالیت‌ها در راستای تحقق انس بیشتر با نماز و مسجد است.
طاهریان با بیان اینکه نگاه عام ما این است که مسجد باید قلب تپنده هر محله باشد، تصریح کرد: ناظر به این دیدگاه، امروز تا 60 درصد از کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در مناطق روستایی فعالیت دارند، بنابراین اولویت ماموریت ستاد فهما ارایه کار فرهنگی در مناطقی بود که بیشتر به این مساله نیاز دارند. طبیعتا نوع کار در مناطق کم برخوردار و روستاها با مناطق برخوردار و مراکز استان‌ها متفاوت است. بنابراین به سمتی حرکت می کنیم که حتی الامکان در مناطقی که دسترسی به خدمات فرهنگی و هنری کمتر است بسیاری از نیازهای تخصصی اعضای کانون‌ها در حوزه فرهنگ و هنر به وسیله مسجد محقق و تامین شود.
وی ادامه داد: در سطح ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور طرحی را اجرا کردیم که طی آن کیفی‌سازی و انتظام بخشی به فعالیت‌ها اساس کار قرار گرفته است. در این طرح سه شبستان «فرهنگ، «هنر» و «نوآوری» ارایه شده که ذیل این شبستان ها نیز 12 رواق طراحی شدند. طرح ملی ایران قوی که سال گذشته در ستاد فهما اجرا شد بر اساس همین طرح جلو رفت.
معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد فهما تصریح کرد: ما قایل به این مساله هستیم؛ برکتی که از حضور در مسجد و برخورد چهره به چهره وجود دارد قابل جایگزین کردن نیست، اما در حال حاضر و به سبب شیوع کرونا شرایط متفاوت است بنابراین فعالیت خود را در بستر فضای مجازی قوت بخشیدیم. در سال 1398 که طرح پایتخت فهما برگزار شد تقریبا روزهای آخر بهمن بود که ورود کرونا به کشور اعلام شد و از آنجایی که زیرساخت‌های خوبی در ستاد فهما در عرصه فضای مجازی ایجاد شده بود فعالیت‌های کانون‌ها در سامانه بچه‌های مسجد گسترش یافت.
طاهریان گفت: تراکنش‌هایی که از حضور اعضای کانون‌ها در سامانه بچه‌های مسجد در سال اول ثبت شد حدود 100 هزار مورد بود و این آمار مربوط به شرایطی است کهد که هنوز موضوع کرونا مطرح نبود؛ اما در سال جاری این تراکنش به رقم 400 هزار مورد رسید که حکایت از آشنایی و ارتباطی داشت که بچه‌های مسجد در این ایام با سامانه گرفتند. سال 1398 عمده فعالیت‌ها در سامانه بچه‌های مسجد در لایه مدیریتی کانون ها تعریف شده بود اما در سال 1399 آموزش‌های مختلفی از جمله سواد رسانه‌ای، تربیت مربی قرآن ویژه مادران در بستر این سامانه طراحی شد و به عبارتی قدم‌های اولیه برای ارتباط بیشتر اعضای کانون ها با سامانه از طریق دوره های آموزشی مجازی و مسابقات متنوع برداشتیم.
وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به فعالیت‌های کانون‌های مساجد در ارایه خدمات اجتماعی اظهار کرد: از اواخر سال 1397 طرح «سفیران اجتماعی» را در ستاد فهما کلید زدیم که این طرح مبتنی بر موضوعات پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت کشور شکل گرفت، همچنین طرح «یاریگران زندگی» نیز با هدف پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر اجرا شد که این طرح‌ها قبل از شیوع کرونا، به شکل محله‌ای و منطقه‌ای با همراهی تیم‌های مشاور زبده اجرا می‌شدند اما با شیوع کرونا آموزش‌ها در بستر فضای مجازی دنبال شد.
طاهریان در این راستا ادامه داد: همچنین در ایام شیوع کرونا با همکاری خیرین برنامه تلویزیونی «سمت خدا» بیش از 213 هزار بسته 1.5 کیلویی قربانی گوشت گرم میان محرومان و نیازمندان به همت بچه‌های مسجد توزیع شد؛ ضمن اینکه ان شاءالله در آستانه ماه مبارک رمضان نیز بیش از 38 هزار بسته گوشت یک و نیم کیلویی به دست محرومان می رسد.
این گزارش می‌افزاید: در بخش‌های دیگری از این برنامه زنده رادیویی، حجت‌الاسلام و المسلمین ذاکر، معاون فرهنگی و اجتماعی مرکز رسیدگی به امور مساجد و حجت‌الاسلام محمدی، امام جماعت مسجد فاطمه‌الزهرا(س) شهر ری به بیان نظرات و دیدگاه خود در رابطه با فعالیت‌های مسجدی پرداختند.
حجت الاسلام و المسلمین ذاکر در این برنامه طی سخنانی با اشاره به کارکردهای مختلف مسجد از جمله در عرصه تمدن‌سازی اظهار کرد: در گام نخست انقلاب بسیاری از این کارکردها فعال شده و امروز نیز بنابر مطالبات مقام معظم رهبری، کارکردهای اجتماعی مساجد فعال شده اند چنان که رابطان محلات مشخص شده اند؛ برای مثال در مقابله با کرونا، محرومیت‌زدایی و خدمت به مردم برای مقابله با این ویروس منحوس در محلات و نیز ارایه خدمات به کادر درمان و تقدیر از آنها، انجام شده است.
وی ادامه داد: همچنین با تدبیر مقام معظم رهبری در ابتدای شیوع این ویروس منحوس، با اجرای رزمایش مواسات و کمک مومنانه بخش عظیم کمک‌ها در قالب بسته‌های ارزاق و وام‌های قرض‌الحسنه و بلاعوض و ... به محرومان و آسیب‌دیدگان اقتصادی از سوی مساجد و مسجدی ها صورت گرفته است چنان که در موضوع زلزله سی سخت نیز مسجدی‌ها در خط مقدم کمک‌ها قرار داشتند.
معاون فرهنگی و اجتماعی مرکز رسیدگی به امور مساجد، با بیان اینکه بیش از 100 میلیارد تومان کمک نقدی در دوره کرونا به نیازمندان به همت مساجد تهران اختصاص یافت، افزود: سلسله رزمایش‌های مواسات در واقع کارکرد مُسَکن در حالت اضطرار را دارند اما در کارهای میان‌مدت همچون توانمندسازی و کارآفرینی و اشغال زایی همان راهبردی که رهبری تعیین کرده اند یعنی پشتیبانی و مانع زدایی را مدنظر قرار دادیم.
حجت الاسلام ذاکر افزود: در این راستا با کمیته امداد امام خمینی(ره) به منظور فعال‌سازی پایگاه‌های نیکوکاری در مساجد تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده‌ایم؛همچنین قرارگاهی به منظور گذران زندگی مردم با تولیدات خانگی راه اندازی شد.
وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به جایگاه فضای مجازی گفت: این عرصه از ابزارهای کمک کننده است، در مرکز تجربیات مساجد موفق را در این فضا بررسی می‌کنیم، البته در این ایام عملیات محله محور مساجد راه اندازی شد و بسیاری از برنامه‌ها از دل مسجد خارج شده و در سطح محله همراه با نشاط معنوی و ظرفیت انگیزشی اجرا شد، در این راستا برای سال 1400 هر دو ماه یکبار عملیات محله محور را با رعایت پروتکل های بهداشتی در نظر گرفته‌ایم.
معاون فرهنگی و اجتماعی مرکز رسیدگی به امور مساجد همچنین با اشاره به راهکارهای آشنا و مانوس کردن اقشار دیگر مردم با مسجد گفت: پررنگ کردن جلوه‌های بصری، ارائه خدمات اجتماعی همچون فعالیت مراکز مشاوره و کمک به کاهش آسیب‌های اجتماعی ازجمله اقدامات موثر در این عرصه محسوب می شود.
اما در بخش دیگری از این برنامه زنده رادیویی، حجت الاسلام محمدی، طی سخنانی اظهار کرد: فضای مجازی دو بعد مثبت و منفی دارد، در مساجد تلاش داریم که با رعایت شرایط ارتباط حقیقی اقشار مختلف با مسجد حفظ شود.
امام جماعت مسجد فاطمه‌الزهرا(س) شهر ری، تصریح کرد: ما در این مسجد برای برای مسجدی تولید مساله می کنیم، برای مثال در ابتدای شیوع کرونا و انزوای مساجد، به عنوان نخستین مسجد به عرصه تولید ارزان قیمت ماسک وارد شدیم، برگزاری مسابقات کتابخوانی به صورت خانه به خانه و اعطای هدیه با محوریت مفاتیح و برگزاری جشن های خیابانی با رعایت پروتکل ها و اشتغال‌زایی در فضای مسجد با تولید و فروش ماسک توانستیم مانع از انزوا و تعطیلی مساجد شویم.
حجت الاسلام محمدی در بخش دیگری از مباحث خود گفت: به فرموده مقام معظم رهبری کار امام جماعت فتح قلب جوان است ما در ارتباط موثر مشکل داریم، اما اگر ارتباط صحیح برقرار شود، برای قشر جوان که زمین دلش آماده است، مسجد قطعا تاثیرگذار خواهد بود چراکه گستره مسجد فقط فضای فیزیکی آن نیست بلکه محله و ساختمان ها و خانه ها را شامل می شود. مسجد محوریت خود را دارد، باید به آبادانی معنوی مساجد توجه داشته باشیم با همین نگاه مسجدی ها چه در مقابله با کرونا، چه تغسیل اموات، چه کمک به بیماران و ... خود را نشان داد.